Ինչի՞ն է հավասար Հայաստանի իրական ՀՆԱ-ն: Էպիզոդ 3:

Գաղտնիք չէ, որ մեր տնտեսությունը ունի ստվեր: Սակայն ու՞մ մտքով կանցներ, որ մեր տնտեսությունը ստվերային է ամբողջությամբ:

Քանի՞ տարի չէի կաղոնում հասկանալ, թե ինչպե՞ս 10 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար ՀՆԱ ունեցող երկիրը կարող է ունենալ 2,5 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար բյուջե: Ցանկացած բիզնեսի շրջանառությունից եթե հանել 25 տոկոս գումարը, ապա այդ բիզնեսը անմիջապես կսննկանա: Առավել ևս եթե հաշվի առնենք, որ մեր պաշտոնական ՀՆԱ-ի մեջ իմպորտից բացի ուրիշ բան չկա, ապա բյուջեի համար գումար չկա: Մեր բյուջեն իրականում օդից փող է:

  

Երբ պարզեցի, որ 5 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար պետական պարտքին կարող է համապատասխանել 25 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար ՀՆԱ, բյուջեի համապատասխանությունը ՀՆԱ-ին դարձավ հասկանալի: Եթե բիզնեսի շրջանառությունից հանել 10 տոկոս գումար, ապա բիզնեսը կարող է գոյատևել:

Բացի պետական պարտքից գոյություն ունի նաև Հայաստանի ոչ պետական պարտք՝ ընդհանուր կազմելով պաշտոնապես հայտարարված 10 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար: Այս պարագայում ՀՆԱ-ն կարող է լինել 50 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար: Եթե հաշվի առնենք, որ Գրանտ Բագրատյանը 2016 թ գնահատեց Հայաստանի ընդհանուր պարտքը 12-13 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար, ապա 50 միլլիարդ ԱՄՆ դոլլար նոմինալ ՀՆԱ-ի գնահատականը բավականին համեստ է: